Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de footer
Logo FIOD - Belastingdienst, onderdeel van de Rijksoverheid - Naar de homepagina van FIOD

Het verhaal van de FIOD

Publicatiedatum 27-10-2021, 9:28 | Laatste update 15-12-2021, 10:50

Zwartwit foto van minister van financiën in 1945, Piet Lieftinck. Hij staat afgebeeld door een houten deur in een zwarte knielange jas, een hoge zwarte hoed, en een bril. In zijn linkerhand heeft hij het koffertje met de tekst Derde DInsdag in September.
Minister van Financiën neemt in juli 1945 allerlei maatregelen om de financiële huishouding van Nederland weer op orde te brengen na de Tweede Wereldoorlog. Hij herstart de inning van belasting en richt de FIOD op. Fotocredit: Belasting & Douane Museum

Zes medewerkers en één secretaresse heeft de FIOD bij de start op 20 september 1945 en is gevestigd in het Lloyd-gebouw in Amsterdam. Er zijn vijf bakelieten telefoons, een geleende typemachine en 2 van het leger gekregen dienstauto’s, en de opdracht om zwart verdiend geld en vermogen uit de Tweede Wereldoorlog op te sporen. De FIOD bestaat dan uit 3 onderdelen: de Inlichtingendienst, Fiscale recherche en Douanerecherche. 76 jaar na de oprichting zijn de opsporingsmogelijkheden, de hulpmiddelen en het aantal medewerkers van de FIOD vele malen uitgebreider. Omdat fraude niet stopt bij de grens, werken we samen met nationale en internationale partners aan een financieel veilig Nederland.

1945-1995

Zo zag de tapkamer eruit in 1984. Afluisteren, ook wel tappen genoemd, is een van de bijzondere bevoegdheden die de FIOD onder strenge voorwaarden mag inzetten tijdens een onderzoek. Fotocredit: Myrna Lutterman

De taken die de FIOD kreeg waren niet nieuw. Belastingfraude is van alle tijden. Het verzamelen van inlichtingen en de opsporing en bestrijding van belastingfraude gebeurde ook al voor de oorlog. Het samenvoegen van die taken, de speciale aandacht voor fraudebestrijding en de speciale opsporingsbevoegdheden, waren nieuw. Halverwege de jaren 50 verschoof zo langzamerhand de aandacht van het zwart verdiende geld uit de oorlog naar fiscale en financiële criminaliteit in de breedste zin van het woord. De FIOD heeft altijd veel werk gehad. Het werk is met de jaren, door economische ontwikkelingen en de digitalisering steeds uitgebreider, ingewikkelder en internationaler geworden.

Na de Tweede Wereldoorlog was het voor het herstel van ons land belangrijk om de overheidshuishouding en de belastingheffing weer snel op orde te krijgen voor de wederopbouw. De Belastingdienst kreeg van de regering bijzondere bevoegdheden voor de opsporing van belastingfraude en stelde een apart dienstonderdeel in: de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst. Afgekort werd dat FIOD.

1995-2008

In 1999 is de FIOD samengevoegd tot 1 dienst met de toenmalige Economische Controledienst (ECD) van het Ministerie van Economische Zaken en heette toen de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst-Economische Controledienst (de FIOD-ECD). Het is de reorganisatie die ook een einde maakt aan de 3 afzonderlijke onderdelen Inlichtingen, Fiscale Recherche en Douanerecherche. Sinds 2010 is FIOD de naam van de dienst en geen afkorting meer.

Op 1 juni 2007 wordt de Wet op de bijzondere opsporingsdiensten van kracht en regelt in 1 wet de opsporingsbevoegdheden van de FIOD, Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), Inspectie SZW en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De opsporingsdiensten werken samen in het Platform BOD. 

Team Bijzondere Bijstand is het speciaal getrainde en bewapende team van de FIOD die assisteert bij doorzoekingen. Het TBB zorgt ervoor dat rechercheurs en forensische onderzoekers veilig hun werk kunnen doen. Fotocredit: FIOD

De samenvoeging met de Economische Controle Dienst betekent een uitbreiding van de opsporingstaken. Werkte FIOD eerst vooral aan de opsporing en bestrijding van belastingfraude, vanaf 1999 komt daar financieel-economische criminaliteit bij. Het gaat dan om de aanpak van fraude met precursoren (= grondstoffen voor drugs), merkenfraude en fraude in de zorg. Er wordt vanaf die tijd ook steeds meer samengewerkt met publieke en private organisaties als bijvoorbeeld banken en verzekeraars.

De combinatie van verschillende werkterreinen maakt van de FIOD een bijzondere organisatie. Het leidt tot werk op andere thema’s en contact met vele andere organisaties dan alleen de Belastingdienst en de Douane, of politie. In het buitenland is zo’n combinatie van taken zeldzaam: er is vaak een scheiding tussen fiscale opsporing, Douane-opsporing en politie. De FIOD raakt alle domeinen.

2008-heden

Vanaf 2008 verdubbelt de FIOD aan personeel. Begonnen met slecht 7 medewerkers in 1945, telt de FIOD in 2021 ruim 1600 mensen personeel. We zijn onderdeel van het Ministerie van Financiën en werken voor dit en andere ministeries. Ons werk en onze taken breiden zich uit met de opsporing van terrorismefinanciering, faillissementsfraude, witwassen en corruptie.

Een collega leest de data uit van gegevensdragers. In dit geval harde schijf van een computer, maar het kan ook gaan om telefoons, tablets, externe geheugens, enzovoort. Fotocredit: FIOD

De omgeving en het werk veranderen snel met de verdere digitalisering en internationalisering van de samenleving. De FIOD werkt binnen strenge nationale en internationale wetten en regels. Door samen te werken met steeds meer landen en opsporingsdiensten wereldwijd worden hindernissen in de opsporing stap voor stap opgelost.

De FIOD is dé opsporingsdienst voor het aanpakken van financiële en fiscale criminaliteit. Wij zijn onderdeel van het ministerie van Financiën en werken voor dit en andere ministeries, onder het gezag van het Openbaar Ministerie en het Functioneel Parket.

De opsporing en bestrijding van belastingfraude en financieel-economische criminaliteit zijn belangrijke taken en er is voortdurende aandacht voor verbreding en verdieping op opsporingsthema’s zoals witwassen, terrorismefinanciering, cybercrime en corruptie, en samenwerking met nationale en internationale partners.